صدا

چشم که بر جهان گشودم چیزی نمی‌دیدم، ولی اطرافم مملو بود از صداها، صداهایی که نمی‌دانم چه بودند. اما در میان آن همه، صدایی بود آرام‌بخش که سالیانی متمادی به زندگی‌ام آرامش می‌بخشید؛ صدایی آرام و دردکشیده که در گوشم به نجوا گفت: «خوش آمدی عزیزم». این آوای مادرم بود که با صدایی لرزان روحم را نوازش می‌داد، نوازشی از جنس محبت، بعد از بوسه‌ای زیبا… 

راستش، همیشه برایم سؤال بوده است: وقتی در بدو تولد تا مدتی طولانی چیزی نمی‌بینی چرا می‌گویند «چشم به جهان گشود؟» شاید اگر بگوییم صدای دنیا را شنید درست‌تر باشد. 

آرام‌آرام که رنگ و نور را درک ‌می‌کردم، متوجه شدم که چیزهای جذاب‌تری هم از صدا وجود دارند: رنگ‌های شاد، آسمان آبی، اسباب‌بازی‌های متنوع، زرق‌وبرق فروشگاه‌ها و….. واقعاً نور و رنگ جذاب بودند. 

مادرم می‌گفت در خردسالی محو نور و رنگ می‌شدم و یکی از راه‌های آرام‌کردن من هنگام بی‌قراری تماشای رقص نور بود. 

نمی‌دانم چرا دیدنی‌ها از شنیدنی‌ها برایم جذابیت بیشتری داشتند و بیشتر در خاطرم ثبت می‌شدند. شاید به قول ما ایرانی‌ها «هر آنچه دیده بیند دل کند یاد» و باید گفت که دیدن دلیل اصلی ثبت خاطرات شیرین زندگی من بود؛ خاطراتی که مادرم نگارنده آن بود.

روزهای سلطنت نقش و رنگ و دیدن به‌خوبی می‌گذشت تا  این که صدایی از رادیو پخش شد؛ صدایی که نمی‌دانم چه بود و چه گفت… ولی می‌دانم با پخش شدن آن، اطرافیانم دیگر شاد نبودند. رنگ از رخسارشان پریده بود، و از حالت چهره‌ها می‌شد فهمید که این فصل از داستان زندگی رنگ‌وبوی شادی نخواهد داشت. از آن روز، مادر مرا محکم‌تر در آغوش می‌گرفت، دستم را هیچ‌وقت رها نمی‌کرد، و هرگز مرا تنها نمی‌گذاشت. ولی دیگر از لبخندش خبری نبود و وقتی در آغوشش بودم گرمای اشک‌هایش را بر گونه‌هایم احساس می‌کردم. حالا دیگر تصاویر و رنگ‌ها برایم مهم نبودند؛ رنگ‌ها در نظرم رنگ‌باخته بودند. اکنون، صدا برایم مهم‌تر شده بود، مخصوصاً صدای رادیو، چراکه بعد از پخش صدای این دستگاه بود که مادر دیگر خوشحال نبود. راستی، چرا هر بار با پخش‌شدن آن صدا همه چیز فرق می‌کرد؟ آرزو می‌کردم دیگر هیچ‌وقت صدای آژیر حمله هوایی از رادیو پخش نشود. هنوز هم بعد از گذشت سال‌ها صدای نگرانی اطرافیان در گوشم می‌پیچد. 

جنگ بعد از مدتی تمام شد، ولی هنوز هم هر صدای بلند و ناگهانی بزرگ‌ترین کابوس زندگی من است؛ صدای رعد و برق، بوق ناگهانی اتومبیل‌ها، و یا حتی افتادن چیزی روی زمین. بله… هر صدای بلندی هنوز هم مرا می‌ترساند؛ و اینگونه، چقدر لذت‌بردن از زندگی سخت است. 

چند سالی که گذشت آرام‌آرام با مستطیل سبز آشنا شدم، با آرام‌بخشی جادویی به نام فوتبال؛ نمی‌دانم چگونه، ولی رنگ‌ها دوباره به زندگی من برگشتند. دوباره دیدنی‌ها از شنیدنی‌ها برایم جذاب‌تر شدند. چه رنگ‌های زیبایی: چمن سبز، لباس‌های رنگی، زیر آسمان آبی. حالا انگار سمفونی رنگ‌ها در حال شست‌وشوی خاطرات بد گذشته بود. این بار صدا هم با تصویر هم‌خوانی داشت: تشویق تماشاگران، رفتن توپ به درون دروازه، و هیاهوی تماشاگران. خدای من! همه خوشحال بودند. این فریادها و صداها آوای شادی بود، و این ترکیب چقدر زیبا بود. صدای جذاب و رنگ چشم‌نواز این معجون جدید، زندگی را برایم، حتی بیرون از استادیوم‌ها، زیباتر کرد. حالا به نظرم همه چیز زیبا  بود: پارک‌های بازی با صدای بچه‌ها، صدای انفجارهای آتش‌بازی، صدای اسپیکر اتومبیل‌ها حین پخش بیت‌باکس، و حتی صدای ترکیدن لاستیک. این بار صداها دیگر ترس نداشتند. صدای بوق‌های متوالی کاروان عروس نه‌تنها  مرا مضطرب نمی‌کرد بلکه برایم جذاب هم بود. 

زندگی داشت روی شادش را نشان می داد که دوباره آن صدای ترسناک شنیده شد؛ این بار نه از رادیو بلکه از تلویزیون. این بار دیگر فقط صدا ترسناک نبود، تصاویر ترسناک هم همراه صدا قابل‌مشاهده بودند. دوباره جنگ، آژیر، و …

حالا بزرگ‌تر شده‌ام و بستن چشم‌ها و گرفتن گوش‌ها مشکلات را حل نمی‌کند. حالا دیگر آغوش مادر را هم برای پناه‌گرفتن ندارم. حالا فقط برای خودم نمی‌ترسم؛ اکنون ناراحتی مردم نیز در قلبم نفوذ کرده و زندگی را برایم تلخ و سخت و غیرقابل‌تحمل می‌کند. دیگر نمی‌توانم از کنار مسائل به‌راحتی عبور کنم. این بار ترس از صدا با ناراحتی بسیار بیشتری همراه من است. ترسی که دیگر فقط یک ترس نیست؛ کابوس است، کابوسی که حتی جزئیاتش را هم تصویرسازی می‌کنم: عبور هواپیما و کودکی که مشتاقانه دست‌هایش را برای خلبان تکان می‌دهد. او شادمان از دیدن هواپیما و من که از این شادمانی عرقی سرد بر پیشانی‌ام می‌نشیند و می‌ترسم این آخرین شادی او  باشد. ممکن است چند لحظه دیگر خلبان دستور شلیک را دریافت کند؛ خدای من، فکر می‌کنم این کابوس‌ها درمانی نداشته باشند. 

شاید هم امید تنها داروی این قلب رنجیده باشد، اما امید به چه چیزی؟ 

دوست دارم چشمانم را ببندم و با شنیدن ‌صدایی زیبا آنها را باز کنم و ببینم همه‌چیزتمام شده است. نمی‌دانم دیگران چه  دوست دارند، ولی  من دوست دارم چشمانم را با صدای سوت باز کنم: سوت آغاز جام جهانی، آن هم درحالی‌که چشمانم به‌سوی پرچم بازی‌ای جوانمردانه باز می‌شود، در دنیایی به‌دوراز جنگ، نژادپرستی، و  بی‌عدالتی.

Sound.

As I first opened my eyes to the world, I saw nothing. However, my surroundings were filled with sounds, sounds I didn’t know what they were. But amidst all that, there was a soothing voice that had been bringing peace to my life for many years; a quiet, suffering voice that whispered in my ear: “Welcome, my dear.” It was my mother’s voice that caressed my soul with a trembling voice, a caress of love, after a beautiful kiss…

To be honest, I have always wondered: when you don’t see anything for a long time at birth, why do they say, “the infant opened her/his eyes to the world?” Maybe it would be more accurate to say she/he heard the sound of the world.

Slowly, as I began to understand color and light, I realized that there were things more attractive than sound: happy colors, the blue sky, various toys, the glitter of stores, and…

Light and color were truly attractive.

My mother said that when I was young, I was lost in light and colors, and one of the ways to calm me down when I was restless was to watch the dance of light.

I don’t know why things I saw were more attractive to me than things I heard, and why they were recorded in my memory more. Perhaps, as we Iranians say, “The heart holds dear all that the eyes behold,” and it must be noted that seeing was the main reason for recording the sweet memories of my life; memories that my mother was the author of.

The days of the reign of color, images, and seeing were passing well until a voice came from the radio; a voice that I don’t know what it was or what it said… But I know that when it came on, those around me were no longer happy. The color had drained from their faces, and you could tell from the expressions on their faces that this chapter of my life’s story would not be filled with color and happiness. From that day on, my mother hugged me tighter, never letting go of my hand, and never leaving me alone. But her smile was gone, and when I was in her arms, I felt the warmth of her tears on my cheeks. Now, images and colors no longer mattered to me; Colors had faded in my eyes. Now, sound had become more important to me, especially the sound of the radio, because it was after that voice came from that device that my mother was no longer happy. Why was everything different every time that voice came on? I wished that the air raid siren would never come from the radio again. Even after all these years, the sound of the people around me still echoes in my ears.

The war ended after a while, but every loud and sudden sound is still the biggest nightmare of my life; the sound of thunder, the sudden honking of cars, or even something falling to the ground. Yes… Every loud sound still scares me, and in this way, how hard it is to enjoy life.

A few years passed, and I slowly got acquainted with the green rectangle field, that magical relief called football; I don’t know how, but colors returned to my life again. Again, the sights became more attractive to me than the sounds. What beautiful colors: green grass, colorful clothes, under a blue sky. Now it was as if the symphony of colors was washing away the bad memories of the past. This time, the sound matched the image: the applause of the audience, the ball going into the goal, and the excitement of the audience. My God! Everyone was happy. These screams and sounds were the sound of joy, and how beautiful this combination was. The attractive sound and eye-catching colors of this new concoction made my life more beautiful, even outside the stadiums. Now everything seemed beautiful to me: playgrounds with children’s voices, the sound of fireworks exploding, the sound of car speakers playing beatbox, and even the sound of tires bursting. This time, the sounds were no longer scary. The continuous honking of the wedding caravan not only did not make me anxious, but it was also attractive to me.

Life was showing its happy side when that scary sound was heard again. This time, not from the radio but from the television. This time, it was not just the sound that was scary, but also the scary images that were visible along with the sound. Again, war, sirens, bombs… Now I am older, and closing my eyes and covering my ears does not solve the problems. Now I no longer have my mother’s arms to take refuge in. Now I am not only afraid of myself; now the sadness of people has also penetrated my heart and made my life bitter, difficult, and unbearable. I can no longer easily pass by problems. This time, the fear of the sound accompanies me with much more sadness. A fear that is no longer just a fear; it is a nightmare, a nightmare that I even visualize in detail: the plane passing by and a child who is eagerly waving his hands to the pilot. He is happy to see the plane, and some horrible thinking breaks me into a sweat, and I am afraid that this will be his last happiness. The pilot may receive the order to fire in a few moments; my God, I think these nightmares have no cure.

Maybe hope is the only medicine for this broken heart, but hope for what?

I like to close my eyes and open them with a beautiful voice and see that everything is over. I don’t know what others like, but I like to open my eyes with the sound of a whistle: the starting whistle of the World Cup, while my eyes see the flag of fair play, in a world free from war, racism, and injustice.